Urodził się dnia 3 kwietnia 1953 roku w Pszowie. Ukończył Liceum Ogólnokształcące w Rydułtowach (1972), studiował na Papieskim Wydziale Teologicznym w Krakowie (1972-1979) jako alumn Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego. W 1979 r. obronił pracę magisterską i przyjął z rąk bpa Herberta Bednorza w Katedrze pw. Chrystusa Króla w Katowicach święcenia kapłańskie.
Jako wikariusz pracował w latach (1979-1986) w Siemianowicach Śl. Bytkowie i Chorzowie-Batorym. Od 1986 r. kontynuował studia w Lublinie na Wydziale Teologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, tam uzyskał tytuł magistra nauk teologicznych (1987), licencjata teologii dogmatycznej (1988) i obronił doktorat (Literatura piękna locus theologicus, 1990). W 1991 r. przez kilka miesięcy pracował jako kierownik działu religijnego „Gościa Niedzielnego” w Katowicach i od tamtej pory kontynuuje współpracę z redakcją tegoż tygodnika w zakresie problematyki dotyczącej teologii i kultury.
W latach 1991-2001 wykładał w Wyższym Śląskim Seminarium Duchownym w Katowicach (wówczas filia Papieskiej Akademii Teologicznej) oraz w Punkcie Konsultacyjnym Studiów Zaocznych Akademii Teologii Katolickiej (od 1999 Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego) w Katowicach. Od 1991 pracował jako asystent, a następnie adiunkt (1993-2000) w II Katedrze Teologii Dogmatycznej KUL, kierowanej przez bpa Alfonsa Nossola. Po uzyskaniu habilitacji (Problem teologicznego wymiaru dzieła literackiego Czesława Miłosza. Teologia literatury, 1997) objął tę Katedrę (od 2001 r. Katedra Chrystologii), którą kierował do 2005 r. Od 2005 wykładał na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Śląskiego jako profesor zwyczajny (od 2007 r.); a od 2004 r. jest członkiem watykańskiej Międzynarodowej Komisji Teologicznej. Ponadto należy do Towarzystwa Teologów Dogmatyków, Górnośląskiego Towarzystwa Literackiego, Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, Zarządu Zakładu Badań nad Literaturą Religijną KUL, Towarzystwa Naukowego KUL oraz Lubelskiego Towarzystwa Naukowego. Jest członkiem redakcji wielu periodyków („Verbum Vitae”’ „Przegląd Homiletyczny”, „Zeszyty Naukowe KUL”, „Świat i Słowo”). Laureat wielu nagród, m.in. nagrody indywidualnej II stopnia Rektora KUL za całokształt pracy dydaktycznej i naukowej (2001), nagrody dziennikarskiej im. Bpa Jana Chrapka „Ślad” (2005); wyróżniony przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”” (2006); prałat Jego Świątobliwości (2007).
Kapituła XXIII edycji Ogólnopolskiej Nagrody Literackiej im. Franciszka Karpińskiego pod przewodnictwem ks. bp dr hab. Henryka Ciereszki w dniu 12 września 2017 r. przyznała główną nagrodę Ks. profesorowi Jerzemu Szymikowi.
W dniu 1999 r. została podjęta uchwała nr XVIII/141/99 Rady Miejskiej w Pszowie w sprawie nadania honorowej odznaki „Zasłużony dla Rozwoju Miasta Pszów” Ks. prof. dr hab. Jerzemu Szymikowi.
Pragniemy zaznaczyć, że Ks. profesor Jerzy Szymik udziela się społecznie dla miasta Pszów, autor przeszło 50 książek naukowych, poetyckich i eseistycznych. Podczas prezentacji swoich książek na spotkaniach autorskich wspomina, że urodził się w Pszowie, wychował, tu jest jego dom rodzinny, dokąd w każdej wolnej chwili wraca. Zawsze podkreśla, że Pszów - rodzinne miasto to jego mała ojczyzna, którą kocha i jest z niej dumny.
